16 donderdag 14 februari

Kartong
Saliou staat voor mijn neus. “Arrogi mother dead” zegt hij met een veel betekenend gezicht. Ik schrik, al weet ik niet of ik het wel goed begrijp. Komt hij me vertellen dat Arrogi’s moeder zojuist overleden is? Dat zou haar stiller-dan-anders zijn kunnen verklaren. Eigenlijk was ik ervan uit gegaan dat ze doodmoe was van het aanvegen van de compound gisteren. Dat is zwaar werk. Het is aangestampte grond met los zand en stof aan de oppervlakte. De mangoboom voert continue droge bladeren en verdroogde bloesem aan. Ik kan daar niet mee zitten, maar hier moet het erf schoon zijn. Het is het visitekaartje van de compound. Een bezem zou een uitkomst zijn. Toen ik Arrogi en de kinderen van de week mee ‘uit’ nam naar Serekunda, riep Arrogi dan ook enthousiast: “Look Mama! So nice!!Ze wees naar de kant van de weg waar een stalletje met de meest kleurige emmers, teilen en bezems in allerlei vormen en maten het straatbeeld stond op te fleuren. Ik zette de jeep aan de kant en zei Arrogi te gaan vragen wat de bezem kostte die ze op het oog had. Ikzelf draaide me onverschillig om zodat het leek of ik er niet bij hoorde. “Fifty, Mama”. . Een heuse rieten bezem aan een stok voor slechts 50 dalasis. Niet langer met een rieten bosje bukkend over de compound. Met een dikke buik bovendien.
Ongetwijfeld is ze in haar enthousiasme gisteren met de nieuwe bezem het erf over gegaan. Her en der liggen bij elkaar geveegde hopen bladeren en vuil. Die moeten nog opgeveegd. Van de week deed ik dat. Maar ik heb zelf een off dag. De tandarts heeft de wortel van mijn tand verwijderd en volgens mij een flink stuk vlees mee getrokken. Het ziet er niet uit en mijn mond voelt als een pijnlijk gapend gat. Spoelen met waterstof peroxyde maakt het er niet prettiger op. Als ik Arrogi zie bukken met een oud verfblik om de hopen vuil in te doen spring ik op en zeg min of meer in de richting van haar man: ”Ik weet dat het geen mannenwerk is om te vegen, maar het is ook geen werk voor een zwangere vrouw. En voor mij ook niet.”
“ I do it Mama, now now now!” En hop! Hij veegt de hopen stof en vuil op en loost ze in de tuin (?).
Terug naar Arrogi’s overleden moeder. De conversatie laat zich nog het best herhalen om de verwarring te laten zien die de talen op de compound soms teweeg brengen.
Saliou: “ One week, Arrogi mother dead”
Ik: “ She passed away one week ago?”
S:” Yes one week”
Ik: “ was she sick?”
S: “ Dead. Dead. Arrogi mother”
Ik: “ When?”
S: ” Long long time”
Stop. Hier is iets anders aan de hand. Maar wat?
S: “ Sad. Sad. One week”
Wat kan er een week geleden gebeurd zijn dat zijn vrouw vandaag zo stilletjes is? Zou dit misschien de sterfdag van haar moeder zijn? Kan me dat nauwelijks voorstellen want ze hebben volgens mij geen idee van data. Ik probeer iets anders in de hoop erachter te komen wat hij me voor belangrijks wil vertellen. Helaas kom ik ook niet verder dan te herhalen wat al gezegd is.
Ik: ” One week you say. What happened long time ago?”
Saliou maakt een gebaar alsof hij een baby wiegt.
“ Arrogi one week”
Er begint me iets te dagen. Zou ze een week oud zijn geweest toen haar moeder overleed?
Saliou’s gezicht klaart zienderogen op. “ Si Si Si, one week. Sister. Two sister. En Guinee Bissau”
Ok, we zijn er. Arrogi is opgevoed door haar oudere zussen besluit ik. Niets echt iets om je juist vandaag druk om te maken lijkt me. Gewoon even ter kennisgeving? Je weet het niet. Niets is ooit wat het lijkt hier. Saliou draait zich lachend om. Maar niet voor hij me nog eens verzekerd heeft: “One week Mama!”

In de verte zit Arrogi op een oude jerrycan. Ze roert in een pannetje water waar een theezakje in drijft. Gisteren kwam ze heet water vragen om een bad te nemen. Heel stoer vertelde ik haar man dat ze ‘gewoon’ als iedereen, een pan water op houtvuur heet moet maken. Ik zeg stoer, omdat het natuurlijk een kleine moeite is om even op het gas water te warmen. Het kost me echt soms moeite om haar niet alles uit handen te nemen. Als ik er niet meer ben moet ze het ook rooien. Maar zo thee maken op een vuurtje dat eigenlijk niet eens aan is, nee. Ik vertel haar dat theewater koken geen probleem is en reik haar even later de volle thermoskan met kokend water aan.
Als ze een uurtje later terug sjokt van de markt zie ik haar een paar sticks van palmbladeren achter zich aan slepen. Om vuur te maken voor het eten straks. Altijd maar zien te overleven. Zij noemen het ‘managen’. Als je iemand vraagt hoe het gaat krijg je steevast hetzelfde antwoord: “I am managing.”
Gelukkig heb ik nog en paar bosjes hout achter de hand. Ze is er dolblij mee.