34 donderdag 26 januari 2012,

RVTHospital Banjul
12 uur ‘s middags. Marrie ligt met haar ogen half gesloten en rust uit van alle activiteiten en emoties vanmorgen. Wassen op bed, beetje zitten op de rand van het bed en wiebelen met de benen, een piepklein eindje lopen – van bed naar tafel en terug – genoeg om doodlam van te worden als je de dag ervoor een zware operatie gehad hebt. Toen de dokter naar de wond wou kijken moest ik hemel en aarde bewegen om haar ervan te overtuigen dat dat nodig was. Gelukkig had ik net een lolly gekocht voor je-weet-maar-nooit. Belonen, vooral veel prijzen en zeggen dat ze een flinke meid is en dat ik trots op haar ben. Ondertussen voel ik me vaak machteloos. Een infuus dat los geraakt is en geen zuster die het komt repareren. Een enorm dikke hand van dat infuus. De zuster haalt haar schouders op. Komt goed als ik haar moet geloven. Ondertussen sloft ze van bed naar bed, haar forse achterste elegant bewegend en in een tempo alsof ze alle tijd heeft. Had ze haar uniform niet aan en was ze niet hier op zaal, ik zou me voor kunnen stellen dat ze relaxed langs het strand slentert.
In mijn hoofd is het een chaos aan talen. Ben ik gewend van Mandinka naar gebroken Engels te switchen, nu komt er Wolof en Spaans bij. En van de weeromstuit begin ik Portugese woorden te gebruiken.
Afgezien van de ellende van de afgelopen dagen, heb ik heel veel grappigs mee gemaakt.
Vanochtend nog, de dokter had haar na veel protest onderzocht. “Why?! Why?!” was het enige dat Marrie desperaat uit kon brengen toen de arts aan haar buik zat. Inderdaad: waarom?? (hoewel why waarschijnlijk Wolof is en totaal iets anders betekent dan waarom)
Een zoethoudertje was het enige antwoord dat ik kon bedenken en haalde de lolly tevoorschijn. Op het gezicht van de dokter verscheen de lach van een jongen die blij is dat hij een snoepje krijgt. Helaas dokter! Overigens onderscheiden de dokters zich hier van het verplegend personeel door in – Europese -burgerkleding te verschijnen. De stethoscoop om de nek bevestigt nog eens dat ze arts zijn en geen toevallige bezoeker.
Het operatieteam blijkt voornamelijk uit Cubaanse artsen en anesthesisten te bestaan. Ze schijnen al jaren hier te zijn en spreken – afgezien van hun Spaans - gebroken Engels.
Gisteren, op de terugweg van de operatiekamer - ontdekte de anesthesist dat ik Spaans sprak. Hij hield de brancard met daarop het net geopereerde kind – midden in de gang stil en viel me bijna om de hals. “Are you a Christian?” vroeg hij dolblij, me diep in de ogen kijkend. Vervolgens sloeg hij een arm om me heen en richtte zijn ogen ten hemel: “ Mammie! Mammie!” riep hij bijna smekend, op een manier zoals ik slechts van homo's gewend ben. Daarop ratelde hij in het Spaans hoe blij hij met me was en hoe erg dit kind en hoe groot de tumor etc etc.
Ik was al eerder die ochtend geconfronteerd met zijn overenthousiaste gemoed. Wachtend tijdens de operatie werd ik door hem binnen geroepen in het voorportaal van de operatiezaal.
“Come! Come!”
Bijna trots toonde hij me wat de artsen uit Marrie’s buik verwijderd hadden: een tumor ter grootte van een voetbal dat hij in beide handen voor zich hield. Zonder nadenken pakte ik mijn camera en schoot een foto. Te perplex om te bedenken of dat wel kon. Geschokt vanwege de grootte en te beduusd door de snelle opeenvolging van gebeurtenissen. Vervolgens kreeg ik de opdracht een “container” aan te schaffen in de shop om de hoek. “From mayonaise or something..” Dat moest me duidelijk maken wat ze bedoelden. Toen ik zei dat ik bij-god-geen-idee had wat ze van me wilden – ik voelde me totaal ontredderd door alles en dan ook nog “het ding” in een mayonaise emmer dumpen leek me te absurd voor woorden – stuurden ze een operatie verpleegkundige met me mee naar buiten.(Ik vermoed althans dat ze dat was vanwege haar mutsje en groene jasschort). Kordaat schafte die een emmer met deksel aan van mijn geld en keerde daarmee rechtsomkeert naar de operatiezaal. Even later werd “het ding” me weer getoond, onder water nu, in de emmer.
In de Afrikaanse taal lijkt geen plaats te zijn voor iets beleefd vragen aan iemand. Men deelt orders uit en gebied je iets te doen. Zo ook mij. “Go with it to the Lab”..en ik krijg de emmer met daarin "het ding" in mijn hand gedrukt. “Taa Taa! Go! Go! They have to inquire it”. Te beduusd om te protesteren loop ik even later door verlaten gangen, over de zonovergoten binnenplaats, op zoek naar het Lab. Daar weigeren ze “het ding” omdat het bijbehorende formulier niet goed ingevuld is.
Een paar uur later. Ik kom niet meer aan schrijven toe. Naast Marrie ligt een vrouw te snikken. Al tijden wacht ze hier. Waarop? Ze weet het zelf niet meer. Troosten maar weer. Zonder woorden. Ik plant uiteindelijk mijn I-pod op haar hoofd. Wil ze dat? Ze knikt. Stilletjes blijft ze op haar zij liggen en luistert naar Jaliba. Zucht.
De vrouw daarnaast blijkt net zo’n “ding” in haar buik te hebben als Marrie had. Maar zij heeft geen toubab die het woord doet en niet wijkt voor er geopereerd is. Ze wacht al twee weken en is het nu zat. Met een buik alsof ze zeven maanden zwanger is neemt ze afscheid van Marrie. “Perhaps I have to go to Dakar to take it out” zegt ze spijtig. Wat een treurnis. Rond te moeten lopen “like this”.

“Africa sucks” denk ik oneerbiedig.