23 zondag 17 maart

Kartong
Kwart voor zes in de ochtend. De muezzin van de moskee in het begin van het dorp heft zijn gebed aan. Eerst de oproep om te gaan bidden, daarna het eentonige valse gezang van een gebed of wat daarvoor doorgaat. Een haan reageert met “Kokkelekoo! “ Even later lijkt het tijd voor de tweede muezzin van de moskee dichterbij. Ook hier weer de oproep om te gaan bidden. Hij overstemt met zijn microfoon de eerste moskee. Tegen zessen sterft het geluid langzaam weg. Alleen de haan roept nog af en toe wat. Ik zou weer kunnen gaan slapen, maar teveel verhalen tollen door mijn hoofd.
Vertellen – tegen beter weten in want beter niets politieks zeggen hier - over de huisvesting van een vrouw die al jaren haar diensten levert aan de dorpelingen als Marabou? Dat ze letterlijk verdreven is door de leider van dit land en dat de dorpelingen in plaats van het voor haar op te nemen hun duit nog eens extra in het zakje gedaan hebben door haar huisjes af te breken en de compound met de vloer gelijk te maken? De verhalen daaromtrent hebben minstens tien variaties en ik weet bijna niet meer wie ik moet geloven. Feit is dat het hele dorp afgelopen week uitgelopen is om de boel aldaar plat te gooien en schoon te maken in de hoop dat de president rijst gaat uitdelen als beloning. Feit is dat hij dat ook gedaan heeft en dat de mensen elkaar erom bevochten hebben en dat er twee kindertjes dood getrapt zijn. Dan val je stil. Dan vraag je je af hoe het ooit nog goed moet komen met deze mensen. Als ze zo op hun voordeel uit zijn dat ze elkaar erom vertrappen. Ik schaam me dat ik weet dat Djanko ook daarheen gegaan is. “Of course I go! They will give rice!” Ik schaam me diep dat mensen zo ver komen. Om over het verdriet maar niet te spreken. ‘Even the coconut have ears’ heet het . Horen zien en zwijgen. En al helemaal geen kritiek op het bewind hebben. Zucht. Het zal me altijd moeite blijven kosten de andere kant op te kijken.
Ondertussen doen de hanen uit de buurt wat de muezzins eerder deden. Om beurten kokkelen ze er op los, dichtbij en veraf. Het begint al te gloren buiten. Straks ga ik met Tineke1 een boottochtje maken . Het staat al jaren op mijn programma met Amadou de birdwatcher in zijn piroque te stappen. Vorige week zondag heeft hij me er definitief toe verleid. We zullen naar Niafrang varen, een dorpje aan de overkant in Zuid Senegal, Casamance. Vrienden van hem schijnen daar een lodge te hebben en we zullen daar dan ook lunchen. Nu is de lunch hier tegen half drie en plan is om negen uur te vertrekken vanaf de Bantaba bij de rivier. De uren ertussen zijn een volkomen verrassing voor me. Ongetwijfeld gaan we vogels kijken. En van het water genieten. Maar ik maak me zorgen over de zon. Het is een open bootje en de zon zal gaan knallen zoveel is zeker. Veel lappen meenemen lijkt me het beste. En water. Het wordt Tiens laatste zondag hier. Vrijdag aanstaande zit het erop en vertrekt ze weer naar Nederland. Het boottochtje is dan ook een welkome pauze in het doodvermoeiende shop-gebeuren. De klanten zijn weliswaar uitgekeken op de kleding en bijna verdwenen, maar wat overbleef waren 50 bananendozen met ziekenhuismateriaal dat uitgezocht en gedistribueerd moet worden. Een slavenbaan: in de hitte onder het golfplaten dak in de weer zijn met stoffige vuile dozen die al maanden geparkeerd staan. Ik neem mijn pet diep af voor Tien. Honderden snelverbanden, pleisters, injectiespuiten, urinezakken, wat al niet. Teveel om op te noemen. We hebben Kim erbij gehaald om uit te zoeken welk kliniekje wat moet krijgen. Kim werkt elk jaar acht weken als vrijwillig verpleegster in het ziekenhuisje van Gunjur en weet als geen ander wat waar naartoe moet. Helaas vertelt ze ons ook verhalen waar we minder blij mee zijn. Dat de kasten in de kliniek tjokvol staan met materiaal dat ze niet kunnen gebruiken en dat er tientallen dozen met medicijnen staan waarvan niemand weet wat hij ermee moet omdat het geen Engels is of die over de datum zijn. Dieptreurig word je hiervan. En de mensen doneren maar, alles wat los en vast zit. Afrika kan alles gebruiken. Nee dus. Niet dus. Afrika kan simpel verbandmateriaal gebruiken en medicijnen die niet over de datum zijn. En dan ook niet alles. Speciale medicijnen voor hart-en vaatziekten horen in het ziekenhuis in Banjul, niet in een dorpskliniekje. Paracetamol en antibioticapillen, prima. Pleisters en verband ook goed. Maar de aantallen die wij hebben zijn domweg niet eens op te slaan. Het werkt in de hand dat het personeel spullen mee naar huis gaat nemen om het vervolgens te verkopen. Handdoeken, lakens, kussens en matrassen. Het staat vervuild te wachten tot het een keer vanzelf in mekaar zakt. De stoffen hoezen beletten het gebruik van de kussens en matrassen. Die dienen overtrokken te zijn met plastic. Na één bloedbad kun je ze anders weggooien. Ik suggereerde dan ook de hele handel de straat op te gooien en te verkopen. Van het geld zou je plastic kunnen kopen om resterende matrassen mee te bekleden. Een project op zich. Hebben hebben hebben.. dat is wat armoe met je doet. Nooit nee zeggen als iemand iets geeft. Alles aanpakken al kan je het in honderd jaar niet gebruiken. Het wordt tijd dat we de gulle gevers gaan opvoeden. Stoppen met dumpen alstublieft. Kijk eerst wat er nodig is en zend dan pas je spullen. Natuurlijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Je moet een contactpersoon hebben die er verstand van heeft of iemand die een kenner kan zoeken. Niet altijd komt er een Kim op je pad die precies weet wat waar nodig is.
Afrika is een mooi continent. Ik ben gek op de mensen en de samenleving met al zijn idioterieen. Maar laten we het alstubieft niet als Dumppaleis gebruiken. Er is al rotzooi genoeg.
Blauwig licht schijnt door de gordijntjes. Zeven uur. Nog even proberen te slapen? Of gewoon maar opstaan en koffie zetten om straks relaxed op tijd naar de rivier te gaan? Lekker op de fiets. Ja, dat is een goed plan. Dat slapen komt wel weer als ik in Nederland ben. Brrr! Ik moet er niet aan denken.. Niet aan de kou, maar meer nog: niet aan de vier betonnen muren waarbinnen mijn leven zich ’s winters afspeelt. Brrr! Gelukkig ligt Vlieland in het verschiet. Eind april kan ik de tent opzetten en dromen van Afrika. Wat een leven!.
Bij de foto’s:
Arrogi was ziek de laatste dagen. Veel te lage bloeddruk, overgeven, duizelig etc. Gisteren haar in de auto naar Gunjur gebracht waar ze door de vroedvrouw – een man, ik blijf het gek vinden dat hij geen vroedman heet – onderzocht is. De dag ervoor had haar man haar naar de kliniek in Kartong gebracht. De verpleger aldaar had haar een malaria-injectie Chloroquin gegeven terwijl hij niet eens een malariatest gedaan had. En daarbij wat ijzertabletten en vitamine B. In Gunjur bleek wat ik al verwachtte: Te weinig suiker, zout etc in het bloed.. Uitgedroogd bovendien. De vroedvrouw in Gunjur had gelukkig een laatste infuuszak bewaard voor noodgevallen. Arrogi kreeg hem. Ze kikkerde er zienderogen van op. Nu zorgen dat ze veel blijft drinken. “Want het gaat om twee levens hoor! “ volgens de vroedvrouw. Over een kleine twee maanden zal Arrogi hopelijk bevallen. Insjallah!