27 maandag 25 maart 2013

Kartong
Onverwacht ben ik helemaal alleen thuis. Het is even over achten. Het avond gejank en geschreeuw van de buurkinderen is verstomd. De katten nemen het gejank over. Er lijkt ergens een kip geslacht te worden aan het gekrijs te horen. Het is donker, hoewel de maan alles weer blauwig verlicht . De bomen werpen grote schaduwen.
Toen ik thuis kwam heb ik direct water gehaald en gezeefd om te badderen. Lekker mijn haar wassen. Mijn voeten met bamboecreme insmeren en een stevige borrel nemen. Echt van die dingen die je doet als je een avond voor jezelf hebt. En schrijven dus.

Als ik de foto’s van vandaag bekijk komt het verhaal vanzelf. De kudde koeien vanmorgen op de weg Ze wilden van geen wijken weten toen we met de jeep op weg waren naar Berendeng, een dorp tussen Kartong en Gunjur in. Tien1 wilde even naar de school van haar sponsorkinderen om een en ander te checken. Op hun dooie gemak kuiert de kudde voort over de hele breedte van de weg. Grote stieren en lome koeien met hun kalveren, in kleur varierend van vuil wit tot kastanjebruin. Soms neemt de een de ander op de horens en dan kuieren ze weer door. Het oponthoud maakt me niks uit. Genieten van een koeienkont kan ook.
Op de school is de hoofdmeester met wie Tien afgesproken heeft niet aanwezig. Als ze in het schoolkamertje de namen van de kinderen opnoemt kan men niets over ze vinden in de ‘administratie’. Ogenschijnlijk doodvermoeid haalt een meester zijn telefoon tevoorschijn. Misschien even bellen met het schoolhoofd? Die neemt weliswaar de telefoon op maar kan niets horen door het omgevingslawaai, zegt hij. Sorry, schudt de meester zijn hoofd en zucht en gaat verder met vermoeid in een stoel hangen. “Dit schiet niet op” concludeert Tien en we vertrekken onverrichterzake. Afrika.

Volgend punt van ons programma dan maar. De naaimachines naar de kleermaker brengen. Met de electrische zigzagmachines achterin hobbelen we over de hete stoffige zandweg richting Gunjur. Het is een weg door wat ongetwijfeld ooit de bush was. Veel palmbomen en wilde planten. De takken aan de kant van de weg slaan me soms door het open raam in het gezicht. Het is prachtig en het verveelt me nooit. De zon staat inmiddels hoog aan de hemel . Bij de kleermaker aangekomen springt Stra voor de jeep. “You want coconut?” lacht hij ons tegemoet. “My brother is picking them!”en hij wijst hoog in de lucht naar het gebladerte bovenin de kale stam. De kokosnoten donderen naar beneden. Never a dull moment.
De kleermaker heeft geen interesse in onze machines. “They are for women at home” zucht hij teleurgesteld. Klopt, het zijn huishoudmachines. In het ateliertje zie ik drie machines staan. Een trapnaaimachine en twee industrie machines met grote motoren. Ik begrijp het. Hij is een professional en dus heeft hij niets aan die veel te lichte machines van ons. Hij belooft zijn collega’s te bellen. Misschien dat die interesse hebben. Mijn conclusie had ik inmiddels al getrokken naar aanleiding van gesprekken met andere kleermakers en Saliou. Handnaaimachines kunnen eventueel wel, maar alleen als ze voorzien zijn van een rond spoeltje. Voor die met een langwerpig schuitje zijn geen onderdelen te vinden. Liever nog hebben ze een trapnaaimachine. De tafels zijn echter moeilijk te krijgen hier en als ze er wel zijn, zijn ze niet te betalen. Afrika.

Volgend punt van het programma. Tien1 gaat naar de shop. Ik ga naar Gamtel om mijn stukje en de foto’s te plaatsen. Ik zit nog niet op het gammele stoeltje voor het kantoortje of een moederkip met wel 12 kuikens dartelt om me heen. Wat moeten die nou weer?! “Ik heb geen eten hoor!” grap ik. Maar als ik de open snaveltjes zie bedenk ik me dat het wel eens serieus zou kunnen zijn. Waarom zouden mensen wel honger kunnen hebben en kippen niet? Desgevraagd zegt Lamin me dat ze inderdaad eten moeten hebben. “ What do they eat?” hoor ik me zelf vragen. “Couscous” is het korte antwoord. Ok, duidelijk, en ik geef 10 dalasis voor couscous. Toch kan ik niet nalaten mijn hoofd te schudden. Zelfs de dieren vragen toubabs om eten ;-) Ik koop tot twee keer toe internet-credit en plaats behalve mijn stukje ook de video van Tineketje/ Little Tin. Hondervijfentachtig mb.. anderhalf uur later staat alles op internet. Afrika

Heb ik nog een programma? Of rij ik inmiddels mijn neus achterna? Matou- my African Sista- staat opeens voor mijn neus. “I have diabetis” zegt ze met een veel betekend gezicht. Nou daar konden we op wachten, reageer ik, denkend aan de ladingen suiker waarmee ze haar thee gewoonlijk dempt. Ze is naar de kliniek geweest en daar hebben ze 28 geconstateerd. Geen idee wat het betekent maar 8 schijnt normaal te zijn. Kijkend naar haar voluptueuze lijf vraag ik wat ze nu niet meer mag hebben. “No bread and no rice”. Nou dat schiet op. Wat moet ze dan eten?! Ze houdt een plastic zak met grauw graan omhoog: “ Couscous!” Ik vraag haar of dat alles is. Moet er dan niet geinjecteerd worden of zoiets? Wordt er eigenlijk uberhaupt wel iets aan gedaan? Ik sta nergens meer van te kijken. Ze vertelt dat ze liever eerst alles laat checken in het ziekenhuis in Banjul en dat ze daarna terug gaat naar de dokter in Brikama die diabetes geconstateerd heeft. Zucht. Ik probeer het niet meer te begrijpen en wacht het wel af. De logica is toch soms ver te zoeken. Ik geef haar een banaantje. Ze hapt het 123 naar binnen. “I am hungry!” . Afrika.

Samen gaan we naar Tarud. Mr.Manlafi van deze NGO kan zorgen dat we een stempel in ons paspoort krijgen waarmee ons verblijf legaal wordt. Het bleek dat we slechts 21 dagen toegang tot Gambia hadden na aankomst. Weet ik veel.. ik berg mijn paspoort op en kijk er vervolgens nooit meer in. Al twee en een halve maand illegaal, ach, een kniesoor die daar op let..
Als ik om vier uur wil vertrekken, staan Mr. Manlafi en Mr. Sanjang – de directeur van de NGO – bij de achterdeur van de jeep. Of ze een lift kunnen krijgen. Ik geloof mijn ogen niet. Moeten deze gedistingeerde Afrikaanse heren plaats nemen in het veel te kleine en te lage achterbakkie van de jeep, die nog vuil is bovendien? “ No Problem!” overtuigen ze me en kruipen met hun actetassen naar binnen. Een foto waard. Afrika.

Bij de shop aangekomen – iedereen is inmiddels afgeleverd – tref ik Tien1 zwetend aan tussen door termieten kapot gevreten bananendozen. Niet te geloven hoe snel die beesten dat doen. In een week tijd hebben ze de dozen met maandverband tot de helft gereduceerd. Een gore bende. Ook termieten hebben honger dus.
Als we denken dat het mooi geweest is en Tien de shop sluit, staat de moeder met het brandwonden kindje voor Tiens neus. Oh hemel, ik zie de enorme felroze plek op haar billen al van verre. Het handje zit nog in verband. Als Tien met de verbanddoos verschijnt begint het kind te krijsen. “ Een knuffel.. hebben we dat ergens?” roep ik, ondertussen haastig om me heen kijkend of ik iets toepasselijks kan vinden. Een pluchen boot is al wat ik kan vinden. Boven het gekrijs uit probeer ik te zingen terwijl ik het bootje op de fantasiegolven laat deinen. Ik bespeur een kleine reactie bij het gillende meisje. “Varen varen over de zee, Jainaba ga je mee?” Ik verzin maar wat en blijf tegen haar kletsen en zingen om haar af te leiden. Ik aai over haar wangetje en geef haar lieve kusjes. “ Ide Ide Ide ..stil maar, stil maar.. “ in haar oortje fluisterend. Onderwijl is Tien achter me in de weer met brandwondengaas en het schoonmaken van de wond. Het kind krijst het uit. Tranen stromen over mijn wangen als ik van narigheid bijna niet meer weet hoe ik het meisje moet troosten. Ze drukt haar koppie tegen mijn borst en het hele lijfje is verkrampt van de pijn. Tien gaat door en verbindt de wond prachtig en trekt er zelfs een broekje overheen dat ergens tussen het maandverband zat. Nu het handje nog. Moeder heeft het kind in een houdgreep en een derde vrouw probeert met een schaar het vuile verband te verwijderen. De aanblik van het schaartje is teveel. Hysterisch hangt ze tussen moeder en mij in. Geen vel zit er meer op het handje. Ook hier verbindt Tien vakkundig de wond, een verpleegster waardig. Een dik kwartier later zit het arme kind op de schoot van haar moeder na te snikken. Een lollie in de mond en een ballon aan haar goede handje. Over twee dagen wil Tien haar terug zien. Afrika.

Inmiddels is het elf uur. De dag is om. Naar bed en morgen vroeg weer op. Om negen uur verwacht Mr. Manlafi me met mijn paspoort.
Afrika.Ondanks alles a lovely place on earth.