51 Maandag 11 januari 2010

Maandag 11 januari 2010 – M.'s compound, Gunjur Village

Pffht! Af en toe (?) word ik gek hier. M. is voor mijn gevoel al uren aan het foeteren op alles en iedereen. Dat er niemand (meer) aanwezig is om het ter harte te nemen behalve ik, lijkt geen probleem. Hard en fel gaat ze desnoods tegen de muren tekeer.
Maar nu is het stil. Ik heb gezegd dat ik er genoeg van heb en desnoods naar mijn eigen kamer ga. Van de weeromstuit is ze gaan bidden. Ik vind het allang goed. Doek om het hoofd en in de stoel. Want bukken op de mat gaat niet meer met haar dikke buik.
Rust.

Zojuist heb ik een “hot bath” genomen. Lees: een emmer warm water over de kop en de voeten in een teiltje met het restwater. Daarna de hele rechterkant van mijn lijf in de bambutulo gezet. Mijn spieren kunnen er weer eventjes tegen. In bed – onder het muskietennet – kan ik ongestoord gaan schrijven. Want de laptop is niet te gebruiken omdat de accu leeg is.
Vandaag ben ik naar school geweest. Ik was benieuwd wat er van de spullen terecht gekomen is die ik vorige week aan de meesters mee gegeven heb. Ik had het kunnen weten: de plastic zak met daarin de lesjes etc. stond onaangeroerd op de stoel in de kamer van de hoofdjuf. Hier lijkt zij nog het gezag te hebben dat de hoofdjuf van mijn kleuterschool in 1955 had. Dat wil zeggen, zo loopt ze rond. Of de juffen en meesters het zo nauw met haar gezag nemen betwijfel ik. Iedereen doet maar wat. In ieder geval is haar kamer vol met stapels spullen van sponsors waar ze iets mee moet, maar waar ze om een of andere reden niet aan toekomt. En daar waren nu ook mijn A-B-C-lesjes beland in afwachting van. Mooi niet dus.
Razendsnel bedenk ik een lesje voor het materiaal. De twee meesters willen er graag iets mee doen, hoewel ik denk dat het te gemakkelijk is voor de kinderen van hun klas. Ik leg ze wat dingen uit en doe wat suggesties en weg zijn ze met de spullen.
Een klas verderop is het een herrie van jewelste. Nieuwsgierig geworden loop ik er naar toe. Er is geen leerkracht, alleen kinderen. Bij navraag blijkt de juf naar het healthcenter. Als ik even later voor het bord sta en mijn handen in de lucht steek wordt het rustig. Dertig paar ogen kijken verwachtingsvol naar me op. Oh jee, hoe nu verder?! Ik doe maar wat er in me opkomt en fantaseer er op los, ondertussen allerlei bewegingen makend met armen en benen. “We zijn een boot, we zijn op zee, we gaan vissen – ik gooi een denkbeeldige hengel uit – maar de vis zwemt weg. Handen zigzaggend naar voren. Ze zijn helemaal in de ban, genieten als ze iets met hun lijf kunnen doen. Ik draai er toch maar een punt aan in verband met mijn gammele lijf. En bedenk dat ik gewoon het lesje met ze ga doen dat ik ook aan de meesters gegeven heb.
En zo zitten opeens dertig kids doodstil plaatjes te kleuren. Ik slijp eindeloos punten aan de brokjes kleurpotlood, leg uit wat een iglo is (de meeste plaatjes heb ik in Nederland aangepast aan Afrika maar deze is me duidelijk ontgaan) en benoem de plaatjes in het Engels en in het Mandinka als ik dat weet. Doel van het lesje is om de letters van het alfabet te leren. Zo’n beetje ons “A voor een Aapje". Vooral in het Engels is niets zo dom als daarvoor de namen van de letters te gebruiken. De “A” bijvoorbeeld klinkt in dat geval als “ee”. Met als gevolg dat je gaat zeggen: “ee for Apple”. Gelukkig is er iemand op het idee gekomen om het Engelse alfabet fonetisch te benoemen. Dan krijg je “a for Apple” en klinken beide a’s hetzelfde. Grappig is wel dat voor de B geen “bie” meer zegt maar het fonetische “buh” gebruikt. Niet alleen voor de kinderen is het vreemd om niet langer “ee-bie-sie etc”op te dreunen, voor de leerkrachten is het helemaal een omschakeling.
De inmiddels gearriveerde juf probeert samen met de kinderen de klanken te vormen. Je ziet hoeveel moeite het haar kost. IJverig proberen ze de klanken van de M en de N en beginnen er zowaar lol in te krijgen: “mmmmm” … “ nnnnn” …. Op de lower-basicschool – de school die op onze school volgt – doen ze het al zo. Er zijn speciale liedjes om de klanken te leren en te onthouden ”a-a-a … ants on my arm” bijvoorbeeld voor de letter A.

Ik verbaas me er steeds weer over hoe weinig kennis de onderwijzers hebben.
“Veel te veel!” roept de juf verschrikt als ze ziet dat ik een bergje kleurpotloden in het midden van een tafel leg waar negen kids aan zitten. De kinderen zijn het ook duidelijk niet gewend want in no-time zijn alle potloden door iedereen ingepikt en zitten ze met soms wel drie tegelijk in hun hand geklemd. Ik leg ze uit dat een potlood genoeg is en dat de overige potloden midden op tafel voor iedereen zijn. “Kijk” zeg ik tegen de juf, “nu kunnen ze van kleur wisselen zonder het van elkaar af te moeten pakken”. De juf kijkt of ze water ziet branden, maar de kinderen kleuren er inmiddels lustig op los zonder dat ik verder iets uit hoefde te leggen. Later zegt ze me dat ze heel blij is met al die nieuwe dingen. Ik vraag haar of het misschien leuk is als ik een “ workshop” geef voor de teachers. Hahaha.. een knutsel workshop. Moet je in Nederland mee aankomen.. “creatief met kurk” zal je bedoelen! Maar hier is het Afrika. En de hoofdjuf stelt direct een formele brief op waarin de teachers gevraagd wordt aan de workshop mee te doen. “Uw komst wordt ten zeerste op prijs gesteld en graag even ondertekenen als u komt”.

En nu breek ik mijn hoofd over hoe-en-wat. Honderdduizend mogelijkheden en ideeën. En waarschijnlijk zie ik de meest voor de hand liggende over het hoofd.
Want natuurlijk kan ik ze leren omgaan met vouwblaadjes, met behangplak en gekleurd papier, met vetkrijt en doosjes waterverf. Natuurlijk kan ik ze uit gaan leggen hoe belangrijk creativiteit is, juist voor deze kleine kinderen. Dat ABC en 12345 opdreunen geestdodend is. Maar doe ik dan niet precies dat wat ik wil vermijden: iets van bovenaf opleggen wat volgens mij goed voor ze is?
Is het niet veel beter en zeker ook doeltreffender iets samen met ze te maken? Slingers bijvoorbeeld, ik ben binnenkort jarig.. Dan voelen ze misschien wat ik ze nog met geen tienduizend woorden uit kan leggen. Het gevoel dat we iets leuks gedaan hebben samen. En misschien hebben ze iets erbij geleerd.
Kortom: weg met al die hoogdravende theorieën. Aan de slag! Slingers maken!