De waterverkoper - Geert van der Kolk

Prachtig boek over een Haitiaanse jongen van 18 die zijn levensverhaal vertelt. De schrijver heeft zich wat mij betreft uitstekend verplaatst in de hoofdpersoon. De zinnen zijn die van een jongen die geen Engels spreekt, maar Creools. De denkwijze van de jongen herken ik van de mensen in Gambia: concreet zonder abstracte hersenspinsels. De jongen vertelt daarom soms wat uitgebreid met veel herhalingen. Dat zei je toch al? denk je dan. Maar beslist niet storend want het geeft je een nog beter beeld van de denkwereld van de jongen.

Dat ik veel boeken lees die in een Afrikaanse omgeving spelen heeft niet in het laatst te maken met mijn eigen beschrijvingen tijdens mijn verblijf in Gambia. Het blog uit 2009 ben ik aan het redigeren en ik ontdek dat mij duidelijk woorden tekort schieten als het om de beschrijving van mijn omgeving gaat. Hoe noem je straten in een dorp die niet geplaveid zijn, maar slechts uit zand bestaan? Als ik schrijf "het straatje voor de compound" dan krijgt de lezer misschien wel een plaatje in zijn hoofd van een met stenen bestraatte weg zoals we die in Nederland kennen. Maar dan met een knallende zon erboven. Maar stenen in Gambia hebben overigens sowieso al niets met stenen in Nederland te maken. Ze worden met de hand gemaakt van de plaatselijke grond en lijken qua formaat nog het meest op de blokken waarmee wij bijvoorbeeld snel even een muurtje optrekken. Ze worden ook wel modderblokken genoemd. Alleen mensen met geld kunnen zich cement en zand permitteren. Veelal is daardoor op de compound een enorme kuil ontstaan vanwege het weghalen van de grond. Soms worden daar bananenbomen in geplant of wordt het huisvuil erin gedumpt.

Over schrijven en over laten zien in plaats van vertellen. "Show Don't Tell"

Wat ik "geleerd" heb van dit boekje:

- afstanden kun je uitleggen door tijden aan te geven ipv van kilometers. "Het eiland is niet groot. Je kunt in een dag heen en weer lopen van Anse Dufour naar Point d Est"

- Over mangrovebossen: "Onder de bomen is het altijd donker en zo modderig dat je soms tot aan je knieën wegzakt.Het water is bruin en als het hard heeft geregend wordt het oranje."

- over openbaar vervoer in Haiti, de Gilly Gilly in Gambia. Grappig dat de schrijver niet het woord tap-tap vertaalt, maar met woorden laat zien wat het is: "wij klommen achter in de tap-tap. Ik zat in de hoek, naast een vrouw die een grote zak mango's op haar schoot had. Tibidin zat op de bank tegenover mij. We vertrokken toen de tap-tap vol was. De mensen waren stil. Het was nog erg vroeg. Ik was moe, maar ik kon niet slapen, doordat de chauffeur bij elke bocht heel hard toeterde om andere auto's te waarschuwen."

In de volgende zin herken ik de 'apparente' van de Gilly Gilly's in Gambia
"Een tap-tap vertrekt pas als hij helemaal vol is. Alle chauffeurs hebben een jongen, of soms wel twee, die aan iedereen die het plein op komt een plaatsje proberen te verkopen."

Over hulpverleners uit Europa een grappig stukje. Met name hoe de jongen over hun motivatie om in de derde wereld te helpen denkt:
"In mijn ervaring is het zo dat mensen die in een rijk land wonen en veel verdienen, alleen weggaan als ze een religieuze bevlieging hebben.[ ..] Maar in mijn ervaring is het zo dat je mensen met een religieuze bevlieging kunt herkennen omdat ze altijd druk bezig zijn en geen geduld hebben en nooit naar andere mensen luisteren.[..] Ik denk dat Leontien Hoeksma wel boos was dat ik weggelopen was uit Kay Angel, maar ik denk ook dat ze niet zo erg lang boos was, want met haar was het zo dat ze, als er een plan niet lukte, onmiddellijk een nieuw plan bedacht, zodat ze over het oude plan dat niet was gelukt niet hoefde na te denken."

- over behuizing: "Het huis had maat twee kamers. Het cement was op veel plaatsen afgebrokkeld en je kon de gevlochten takken in de muren zien. De gezaagde stammetjes onder het dak waren dun en gammel, het golfplaat was verroest en het dak lekte."

http://www.nieuwamsterdam.nl/de-waterverkoper
http://reinswart.blogspot.nl/2012/05/geert-van-der-kolk-over-de.html