102 zaterdag 3 april 2010

102 zaterdag 3 april 2010, compound D., Kartong

08:45 Gisteren bleek het opeens “Good Fry” te zijn. Denk denk denk.. “..from the Christians!” vult D.s moeder aan. Goede Vrijdag?! Dan moet het aanstaand weekend Pasen zijn! Vandaar dat het maandag Public Holiday is.
Ik denk aan mijn overleden moeder. Ik zou zeker naar haar graf gegaan zijn. Misschien zijn de crocusjes die ik in october geplant heb nu boven de grond. Misschien zelfs wel al aan het bloeien. Na anderhalf jaar kan ik nog steeds haar naam niet met droge ogen uitspreken. Altijd een brok in de keel. Mama, je bent zo ver. En toch zo dichtbij. Zou ze het allemaal gevolgd hebben vanaf boven? Hoe vaak zal ze haar hoofd geschud hebben over haar dochter? Hoe vaak in haar handen geklapt: applaus! Hoe vaak zal ze geroepen hebben “ Kom maar!” als ik verdrietig was?
Mijn moeder, voor het herseninfarct een gelovige vrouw. Practizerend gelovig. Bezocht zieken en ouden van dagen. Had een luisterend oor en troostte waar nodig. Pasen was belangrijk voor haar. Na het infarct verdween veel wat met geloof te maken had. Ze verloor haar spraak, had afasie. Maar we communiceerden als gekken met elkaar. Met handen en voeten, we begrepen elkaar.
En nu hier in Afrika denk ik terug aan haar. En aan de tijd dat ik kind was en we eieren beschilderden op Goede Vrijdag. De Mattheus Passion op de radio. Goede Vrijdag hier, ik had naar de kerk kunnen gaan, maar ik was me nergens van bewust. Tot D.s moeder erover begon.

Gisteravond, na het avondeten – de vrouwen en ik rond de schaal met rijst – gaan D. en ik voor de “strol”. Geen idee wat hij bedoelt. Het moet zoiets zijn als uitgaan. Gewoon maar doen, ik zie het wel. Samen met zijn “stepfather” wandelen we door het mulle zand richting markt. Het is donker. De maan is zogezegd nog niet “out”. Ik kan inmiddels redelijk mijn weg vinden zonder over van alles te struikelen. In het dorp lopen we om de haverklap een familielid tegen het lijf. D. zegt “ Mama, this is my sister”. Het wordt een avond vol “daddy’s , stepfathers, stepmothers, brothers en sisters”. In het begin probeer ik het nog te “vertalen” naar onze familiebenamingen, maar al gauw ben ik het spoor bijster. “Daddy” kan een oom zijn, maar net zo goed een neef, een stiefvader, een pleegvader, of wat dan ook. “ Brother/ sister” is al helemaal niet te duiden: dat varieert van buurman/buurvrouw tot close familielid. Vaak wordt erbij verteld: “ our fathers, the same mother and father”. Ok, een bloedband dus.
Aangekomen bij het marktje schalt keiharde muziek uit een krakende geluidsbox. Een enkel peertje moet de plek rond de eeuwenoude “bigtree” verlichten. De stam moet wel een doorsnee van twee meter hebben. Bij de shop van de Mauretanier brandt ook een peertje. Nog een bij de plaatselijke videoclub en dat is dan meteen de hele verlichting van het dorp. Een paar honderd mensen drommen rond de schaars verlichte plek onder de boom. Kinderen en pubers laten hun ingestudeerde dansjes zien. Twee jongens met flink afgezakte spijkerbroek doen een variatie op de “MOONWALK” van Michael Jackson. Wij lopen door naar de compound waar D. geboren is. Hij loodst me een van de huizen in. Binnen zitten zo’n twaalf familieleden rond een tafeltje. Ik word voorgesteld. De meesten kennen mij al wel van boodschappen doen in het dorp. Ik ken hen niet. Men probeert me weer eens uit te leggen hoe de familie in elkaar zit. Iedereen dicht zichzelf een belangrijke plaats ten op zichte van D. toe. Het duizelt me, heb het heet, ben moe en wil naar buiten. Frisse lucht. Inmiddels is D. in geen velden of wegen meer te bekennen. Hij heeft altijd wel even iets te doen: “ Mama, I am back in 5 minutes..” Ik besluit me te excuseren – niet echt nodig want iedereen verdwijnt hier zomaar zonder dat aan te kondigen – en ga buiten op hem wachten. Als hij een kwartier later aan komt lopen vraagt hij verschrikt: “ wat doe jij hier?!??” Ik vertel hem dat het me teveel werd, dat mijn voeten zeer doen en dat ik doodmoe ben. Hij wil een stoel voor me regelen, maar ik wil gewoon weg. Genoeg is genoeg. Over en sluiten.

De maan is inmiddels opgekomen en verlicht de straat met zijn nog zwakke stralen. Schimmen van meisjes met wulps uitstekende kontjes in hun wrappa. Ze dansen en wiegen over het asfalt van de hoofdstraat. Silhouetten van vrouwen met babies op hun rug, schalen met eten-voor-de-verkoop op het hoofd. Kluitjes jongens kuieren over de hele breedte van de weg. Af en toe een auto die zich een weg baant in het donker. Alles en iedereen loopt door elkaar. Niemand botst tegen iemand op. Dit avond-tafereel fascineert me iedere keer weer. Het is geheimzinnig en opwindend. Er tussendoor sjok ik aan de hand van D.

We laten alles achter ons en wandelen terug naar D.’s compound. De maan schijnt tussen de silhouetten van de palmbomen en coconuttrees door. Een plaatje.. Romantiek voor gevorderden.